In Amstelodamum 1-2020:
De Tweede Wereldoorlog is alom aanwezig in deze eerste Amstelodamum van 2020, het jaar waarin wordt gevierd dat Nederland 75 jaar geleden werd bevrijd.
Jans Denijs, 1950. Foto Cas Oorthuys.
In het artikel over Kunsthandel Denijs lezen we dat de kunsthandel zaken bleef doen tijdens de bezetting, óók met Duitsers. Tegelijkertijd hielp de firma Joodse relaties om hun collecties te behouden.
Jans Denijs opende haar eerste antiekwinkel in 1912 op de Nieuwe Spiegelstraat. Daar ontwikkelde ze zich tot een vooraanstaand antiquair met een grote klantenkring in Amsterdam en daarbuiten. Haar winkel gold als een brandpunt van het Amsterdamse culturele leven. In 2018 verwierf het Rijksmuseum een gastenboek van een receptie bij de kunsthandel op 12 april 1940. De lijst met namen, waarvan een uitgebreide versie met toelichtingen hier te vinden is, biedt een beeld van de kring rond Denijs. Haar klanten waren vooral nieuwe rijken, concludeert Jan van Campen in dit artikel, die graag de entourage van de ‘oudere rijken’ kopieerden en daar status aan ontleenden.
Sophie Duparc
De Tweede Wereldoorlog maakte een bruut einde aan het rustige Amsterdamse leven van Sophie Duparc, de eerste vrouwelijke medewerker van het Amsterdamse Gemeentearchief. Als vrouw met een Joodse achtergrond moest ze vluchten naar een onderduikadres in Overijssel.
Sophie Duparc was jarenlang verantwoordelijk voor de samenstelling van de Kronieken van Amsterdam, de door Amstelodamum uitgegeven jaaroverzichten. Dat deed zij in haar functie van bibliothecaresse bij het Gemeentearchief, een positie die rond de Eerste Wereldoorlog voor vrouwen zeer uitzonderlijk was. Duparc was dan ook op jonge leeftijd al een voorvechter van vrouwenrechten. Ze overleefde ondanks haar zwakke gezondheid de oorlog op een onderduikadres in het Overijsselse Blokzijl. Terug in Amsterdam bleef ze tot op hoge leeftijd contact houden met het Gemeentearchief en was ze af en toe nog actief voor Amstelodamum.
Voor de fotografen van wie het werk te zien was op de tentoonstelling Modern Perspectives betekende de komst van de nazi’s het einde van een tijdperk van ongetemde creativiteit. Frits Gierstberg toont zich in zijn bespreking van de expositie en het bijbehorende boek laaiend enthousiast. Oók in de recensie van het boek over modehuis Hirsch steekt de Tweede Wereldoorlog zijn lelijke gezicht om de hoek: twee Hirsch-directeuren en vele medewerkers werden vermoord in concentratiekampen.
Alternatief stadswapen van Amsterdam door ontwerpbureau 75B, 2017
Wat de 75 jaar geleden herwonnen vrijheid betekent, toont het alternatieve stadswapen van Amsterdam naar ontwerp van 75B: Amsterdam wordt hierin naar hartenlust op de hak genomen. Rens Muis vertelt over het ontstaan ervan in de rubriek ‘Het Amsterdam van’.
Bestel deze publicatie of word lid van Amstelodamum en ontvang jaarlijks vier tijdschriften en een jaarboek.
Schriftelijk opgeven bij Genootschap Amstelodamum,
Antwoordnummer 10016,
2400 VB Alphen aan den Rijn (postzegel niet nodig)
of via de mail: redactie@amstelodamum.nl
